Bokeh fotografie

Natuurlijk bokeh (schittering v/h water)

In het kader van kerstsfeer ben ik maar eens in het gegeven Bokeh gedoken

Op enkele van mijn foto’s is het effect als vanzelf verschenen zonder dat ik de bedoeling had om het te creëren en eigenlijk zonder dat ik wist hoe het ontstaat. De benaming Bokeh is een afgeleide van het Japanse woord boke wat onscherpte betekend onscherp. Nu wordt met Bokeh effect niet elke willekeurige onscherpte bedoeld maar het effect van zachte licht bollen in de achtergrond. Deze lichtbollen ontstaan bij een kleine scherptediepte en lichtbronnen of reflecterende elementen in de achtergrond, dat is de korte verklaring, nu volgt de uitgebreide:

Blingbling randje bokeh (per ongeluk)

De basis is inderdaad grote diafragmaopening (lage f-waarde), onderwerp scherp en lichtbronnen in de achtergrond. Daarbij is de afstand tot de lichtbronnen een belangrijk punt, voldoende afstand van het (scherpe) onderwerp om de gewenste onscherpte in de achtergrond te creëren. Als het om reflecties gaat is ook nog belangrijk in welke richting je fotografeert, bokeh bollen ontstaan namelijk door tegenlicht. Als je met ‘echte’ lichtbronnen werkt bv kerstverlichting komt de richting minder nauw dan bij reflecties.

Maar daarmee zijn we er nog niet, welk type lens je gebruikt is ook van belang, de ene lens geeft een mooier bokeh dan de andere, met name lichtsterke objectieven geven een mooi bokeh maar om nu voor dat effect apart een lens aan te schaffen is er een beetje over. Beter gewoon gaan experimenteren met wat je al hebt. En tenslotte heeft de camera zelf ook nog wat te vertellen en wel de grootte van de sensor speelt ook een rol, hoe kleiner de sensor hoe minder mooi bokeh je krijgt.

Om zelf eens te experimenteren met bokeh heb ik een opstelling gemaakt met een zwart doek tegen de boekenkast waartegen ik vervolgens kerstlampjes heb aangebracht met behulp van wasknijpers, een lamp, een statief om kerstballen aan op te hangen halverwege de ruimte en m’n camera op statief aan het andere eind van de ruimte. Conclusie nummer 1, ik heb veel te weinig interessante kerstballen en 2, voor 100mm lens zijn al m’n kerstballen te groot ofwel is m’n huis te klein. De reflectie van de lichtjes in de glazen pegels geeft wel een mooi extra effect, maar de gewerkte kerstballen zijn toch een interessanter onderwerp. Ik had ook nog wat echt glazen ballen uit de doos gehaald,

deze leken me ook geschikt als onderwerp. 
Ik had ze alleen wel meteen erna terug moeten steken en niet op de keukentafel moeten leggen. Ook al had ik ze goed in het midden achter wat boekjes geparkeerd, niks houdt mijn kat weg van kerstballen, alleen was ze wel heel verbaasd dat deze niet stuiterde maar met een pets in stukken viel. Loop ik dus te mopperen, net met de stofzuiger de scherven opgedaan en dan laat ik zelf nog even een glaspegel vallen.  Kerst fotoshoot = -1 kerstbal,  -1 glaspegel  Maar even terug naar het onderwerp:

Mijn ‘oude’ 35-80 zoomlens blijkt ook een leuk bokeh effect te geven en wat de afstand betreft kan het net, met m’n rug tegen de muur. Wel wat spelen met de opstelling want ik moet de weerspiegeling van de deur ook enigszins uit beeld zien te houden en wel zorgen dat ik de achtergrond niet verlicht want dan komen de draden van de kerstverlichting weer in beeld. Al met al toch lastiger dan het lijkt, maar wel een leuke bezigheid.

 

De volgende stap is het creëren van een creatief bokeh. Het aantal lamellen van het diafragma van de lens bepaald of je bokeh mooi rond of meer hoekig wordt, maar je kunt met wat karton nog andere vormen bokeh creëren. Nu kun je met karton een soort overzetstuk maken om over de lens te schuiven, maar ik wil eigenlijk gewoon nog even ter afsluiting proberen of het me lukt om een figuurtje in m’n bokeh te krijgen. Op internet heb ik namelijk ook verschillende reacties gelezen van mensen die het maar niet voor elkaar krijgen. Dus in plaats van meteen uitgebreid te gaan knutselen neem ik 1 donkergroen stukje karton (moet eigenlijk met zwart karton maar deze had ik nog liggen) pons met een van de

Volgende keer zo!

kerstponsen een kaars met hulst uit een hoekje en proberen maar. Het uit geponste figuurtje is vaag zichtbaar als ik het karton voor de lens houd, maar de opening is te klein dus m’n onderwerp krijg ik niet scherp. Nieuwe poging, een ster in het midden van het kartonnetje. Hier heb ik geen pons voor dus nu is het klungelen met een mesje en het 

resultaat is niet zo strak als ik in gedachten had, maar het idee is er. Nu krijg ik inderdaad een sterren bokeh en ik kom er al snel achter dat de afstand tot de kerstlampjes hierbij nog nauwkeuriger komt. Als ik mijn camera dichter bij mijn onderwerp zet (en dus ook dichter bij de kerstlampjes) wordt het sterren bokeh onduidelijker. 

Stiekem ben ik nu toch alweer een paar uur bezig met m’n kerst fotoshoot dus nog een paar fotootjes met sterren bokeh en dan het hele gebeuren maar weer afbreken en opruimen want ik wil ook nog even op de computer het resultaat bekijken. Met de nabewerking kun je vervolgens ook nog meerdere uren zoet zijn, want het begint met de foto’s as-is maar al snel wordt dat experimenteren met bollen bij klonen, kopiëren, verschalen, van kleur veranderen, in negatief zetten, … ,  de ideeën zijn vrijwel eindeloos

En nu nog op pad voor nog wat andere attributen zodat ik de volgende keer nog wat andere strategieën kan proberen, want ik heb nu de smaak te pakken